v2_3.png){kind=small}
Çamlar ve akçaağaçlar ile birlikte bonsai sanatında en fazla karşılaştığımız bir diğer tür ardıçlardır. Ardıçlar doğada genelde çalı formunda yetişirler. Çok hareketli gövdeleri ve dalları ile güzel yamadori materyalleridir. Renklerinin kontrastlığı, ibrelerinin 'şirinliği' ile bonsai sanatını hiç tanımayanlar bile onlara kolayca aşık olabilirler.
Yetişkin (mature, adult) ve genç (juvenile) olmak üzere iki çeşit ibreleri vardır. Bunlar ayrıca pullu (scale-like) ve iğneli (needle-like) ibreler olarak da anılır. Bazı türler stres yaşadıklarında veya başka dış etmenlerle geçici süreliğine bu iki tür ibre arasında geçiş yapabilirler. Örnek olarak sabin ardıcı (J. sabina) pullu ibre yapısında yetişirken stres yaşadığı dönemde iğneli ibre yapısına geçerken bazı iğneli ibrelere sahip türler benzer durumlarda pullu ibre sürerler. Ağaç stresini azalttıkça iğneli ibrelerden pullu ibrelere dönüş yaparlar (ya da tam tersi), ancak bu dönemde stresini artıracak her işlemden kaçınmak gerekir. İğneli türler diğerlerine göre daha dayanıklıdırlar.
Bugüne kadar sınıflandırması yapılmış 50'den fazla ardıç türü vardır. Hemen hemen her türü bonsai sanatında kullanılmıştır. Dallarının yumuşaklığı, ibrelerinin estetik görüntüsü, ölü dal (jin) ve gövdesinin (shari) genelde kırmızı olan canlı dokusuyla çok güzel kontrast oluşturarak ortaya koyduğu görsel haz ile ardıçlar bonsai sanatında en çok tercih edilen türler arasında ilk sıralara yerleşmiştir.
Dallarının kolay eğilip şekil alması, her stilde çalışmaya olanak vermesi, bir çok iklimde yaşayabilmeleri ve uygulanan bonsai tekniklerini kolayca tolere edebilmesiyle ardıçlar başlangıç seviyesinden itibaren herkesin çalışabileceği türlerdendir.
Bonsai sanatında en çok tercih edilen türü Çin ardıcı (J. chinensis var. sargentii) , diğer adıyla Shimpaku'dur. Shimpakuların da kendi içinde farklılıkları vardır. Düz shimpaku olarak anılanlar daha koyu renkli ibrelere sahipken Shimpaku Itoigawa'lar fıstık yeşiline yakın bir renkleri vardır. Shimpaku Kishu'ların da renkleri Itoigawa'ya yakın fakat hem ibreleri daha kalın hem de daha sıktır. Bahsi geçen diğer türlere göre Kishu daha dayanıklı bir türdür.
Sabin ardıcı (J. sabina), adi ardıç (J. communis), altuni ardıç (J. old gold), yayılıcı ardıç (J. horizontalis), ülkemizde kolayca bulabildiğimiz türlerdendir. İthal olarak J. squamata, J. procumbens gibi farklı türlerle de güzel bonsai çalışmaları yapılabilir.
Ardıçlar için en önemli kısım folyajıdır. Güçlerini folyaj yoğunluğundan alırlar. Bu sebeple folyajının üçte ikisinden fazlası bir kerede yok edilmemelidir. Folyajını kaybettiğinde köklerine kesinlikle dokunmamanız gerekir, mevcut kökleri ile stresini daha kolay atlatacaktır.
Konumlandırma - Tüm ardıç türleri dış mekan bitkilerdir. Tüm gün güneş aldıklarında güzel gelişirler ve ibreleri sıklaşır. Kışa dayanıklıdırlar, -10 (C) derecenin altında ışığa ihtiyaçları yoktur. Bu sıcaklıklarda ibreleri mora dönebilir, baharda tekrardan yeşile dönecektir. İçeride yetiştirilebileceğini söyleyen hiç bir kaynağa güvenmeyin, iç mekanda büyümeya başlasalar bile yıldan yıla öleceklerdir. Öldüklerinde yeşil kalmaya devam edebilirler. Nemli ya da kurak her ortamda güzelce yetişirler.
Sulama - Kolayca kök çürümesi yapabilirler. Bu sebeple az su tutan toprak karışımları tercih edilmelidir. Kökleri nemli ve çamursu ortamları sevmezler. Kök çürümesi durumunda ibreler sararıp kurumaya başlar. İbrelerinin ıslatılması hoşlarına gider. Ancak ilaçlama yapılmamış ardıçlarda mantar oluşmasını engellemek için folyajı ıslatmak tavsiye edilmez. Stresli ardıçlar nemli ortamda ibrelerinden su çekerek hayatta kalmaya devam edebilirler. Ayrıca ibreleri tozlanıp tıkanırsa terleyemez ve ölmeye başlayabilir, bu sebeple 3-5 sulamada bir ibreleri ıslatmak faydalı olacaktır.
Gübreleme - İlkbaharda gübrelendiğinde ibre uzunlukları artmaya başlayacaktır. Bu sebeple görüntüyü çok bozmamak için gelişimini tamamlamış bonsailerin gübrelenmesi sadece sonbaharda yapılmalıdır.
Budama - Sert budamaları ilkbahar öncesinde veya sonbahar başlarında yapılabilir. Ardıçların budanması ile ilgili farklı yaklaşımlar vardır. Bir yaklaşıma göre büyüme mevsimi boyunca serbest gelişime bırakıp sonbaharda işlem yapılması önerilirken başka bir yaklaşıma göre ilkbahardan itibaren uç alımı ve temizlik budaması ile ibreler çok kolay sıklaştırılabilir. Detaylarıyla araştırıp size uygun olan yaklaşımı uygulamanız daha doğru olacaktır. Biz ilkbahar boyunca sadece temizlik budaması yapıp sonbaharda sürgünleri kısaltıyoruz. İstenilen kalınlık ve güçteki ağaçlar için ilbaharda az miktarda uç alımı yapıyoruz.
Saksı Değiştirme - Gelişim aşamasındaki ağaçlar 2 yılda bir, gelişimini tamamlamış ağaçlar 3-5 yılda bir saksı değişimine ihtiyaç duyarlar. Kökleri açığa çıkarılmamalıdır. İnorganik toprak karışımlarında güzel saçak köklenme yaparlar. Sert budama ve stil çalışması yapıldıysa saksı değişimi için en az 1 yıl beklenmelidir. Saksı değişimi yapıldıysa sert budama ve stil çalışması için 1 yıl beklenip ağacın toparlanması sağlanmalıdır.
Çoğaltma - Çelik yöntemiyle kolayca çoğaltılabilirler. Kesilen dallar toprağa sokulup yüksek nemli ortamda bırakılırsa kolayca çoğalırlar. Ayrıca havai köklendirme ve tohum ile de kolayca çoğaltılabilir.
İlaçlama - Ardıç türleri bitlere ve bazı mantar hastalıklarına karşı çok hassastır. Bu sebeple mevsim geçişlerinde böcek ve mantar ilacı uygulaması yapılmalıdır.
Daha fazla ardıç bonsai çalışmaları için Galeri/Ardıçlar sayfamızı ziyaret ebebilirsiniz.
anahtar kelimeler: "ardıç bonsai bakımı", "bonsai sanatı", "bonsai nedir", "bonsai nasıl yapılır", "bonsai nasıl yaşar", "bonsaiye nasıl başlanır"
Bonsai Seika (bonsaiseika.com) sayfasında yayınlanan bütün yazılar birçok farklı kaynaktan derlenerek, yazarın sahip olduğu naçiz tecrübeler yazıya dökülerek hazırlanmıştır. İzinsiz ve onaysız kopyalanması, kaynak gösterilmeden alıntılanması yasaktır, emek hırsızlığıdır.
All the blog readings covered in Bonsai Seika (bonsaiseika.com) are the compilation of the information from various sources and the humble experiences of the author. It is not allowed to copy or cite without permission and citation. It is another form of plagiarism.