Ladin Türleri - Picea spp.

Çam ailesi (Pinaceae) dünyanın her bölgesine yayılmış, güçlü yapısıyla ve genellikle üçgen şekilleriyle doğayı süslemiş ve ayakta tutmuştur. Çok sıcak yerlerde veya çok soğuk bölgelerde yaşayabilen bir çok çam ailesi üyesi vardır. Ladinler de çam ailesinin yeryüzündeki en geniş cinslerinden olup tamamen ibreli (iğneli) yapraklara sahiptirler ve kozalaklı tohum üretirler.

Ladinler (Picea spp.) göknarlar ile (Abies spp.) çok benzerlerdir. Ladinlerin yaprakları sivridir ve ele batar. Yapıları mızrak gibidir. Göknarların ise yaprak uçları küttür, ele batmaz. Yapıları daha yassıdır. Ladinlerin iğneleri sürgün üzerinde 360 derece her yöne doğru çıkarken göknarlar da yatayda daha çok yaprak yoğunluğu görülür. Ladinlerin kozalakları aşağıya doğru sarkarken göknarlar kozalaklarını yukarıya doğru büyütürler.

Avrupa ve Kuzey Amerika kıtalarında ladinlerin bonsai olarak kullanılması oldukça yaygındır. Uzak doğuda da Ezo Ladini gibi yerel endemik türlerle çok güzel bonsai çalışmaları yapılmaktadır. Ülkemizde genellikle Doğu Ladini (Picea orientalis) ormanlarımızda karşımıza çıkar. Karadeniz, Ege ve Akdeniz ormanlarının yüksek kesimlerinde daha çok görülür.

Konumlandırma - Tüm gün güneş görmek isterler. Böylece güçlü kalırlar, bolca köklenebilirler. Güneşi doğrudan almayan ladinler güçsüz kalır. Hava sıcaklıklarının uzun süre 30 C üzerinde seyrettiği durumlarda ince gölgeliklerle güneşin yakıcılığı azaltılabilir. Dış mekan türlerdir, iç mekanda yaşayamazlar. Doğadaki ladinler aşırı soğuklara dayanıklıdır. Ancak bonsailerimizi, saksının donarak patlayıp kökleri açığa çıkarmasını engellemek için dondan korumamız daha emniyetli olacaktır. Güçsüz ve stresli ladinleri bolca ışık alabileceği nemli ortamlarda tutmak toparlanmalarına yardımcı olabilir.

Sulama - Genel olarak ladinler havadar toprakları daha çok tercih ederler. Bu sebeple toprak hızlı kurumalı ve az miktarda nem tutmalıdır. Uzun süre nemli kalan topraklarda ladinlerin gücü ve sağlığı hızla azalır. Toprak kurumadıkça sulanmamalıdır. Suyun pH'ı 5.5-6.5 arası olması ladinler için iyidir. Yüksek pH'larda iğne renkleri soluklaşmaya başlayabilir.

Gübreleme - İlkbahar başında gübrelemeye başlayarak uç alımı yöntemiyle dengeli büyüme elde edilebilir. Şeklini almış ladin bonsailerin fazla gübrelenmesi sürgün boylarının uzamasına ve şeklin bozulmasına sebep olabilir. Bu sebeple gübreleme konusu iyi anlaşılmalıdır. Toprak ortamını beslemek için organik gübrelerin kullanılması daha uygun olacaktır.

Budama - Ladinlerde dal çoğaltma, genellikle yeni çıkan sürgünlere yapılan uç alımı işlemleriyle sağlanır. İlkbahar başında dolmaya başlayan tomurcuklar ilkbahar ortası gibi patlamaya ve uzamaya başlar. Bu esnada sürgünleri uç alımı yöntemiyle kopararak enerji dağılımını dengelemek ve büyümeyi kontrol altında tutmak gerekir. Sert budamalar ve stil çalışmaları ilkbahar sonu veya yaz sonu gibi yapılabilir.

Saksı Değiştirme - Genel olarak ladinlere ilkbahar başında tomurcuklar uzamaya başlarken ancak iğneler görünmeye başlamadan saksı değişimi yapılır ve kök topunun tamamı topraktan temizlenmez. Toprak ortamında kökleri besleyen ve köklerle mutualist bir yaşam süren yararlı mikroorganizmalar (çoğunlukla yararlı mantarlar) vardır. Bunlar beyaz renkte pamuk gibi görünürler ve köklerin ihtiyaç duyduğu suyu ve elementleri köklere taşıyarak karşılığında şeker alırlar. Bu işlemi yapan mantarların en yaygın türü mikoriza mantarı dediğimiz mantarlardır. Mikoriza mantarın adı değil, bu mutual ilişkinin adıdır.

Drenajı, havalanması yüksek, su tutma oranı orta-düşük seviyede toprak karışımlarının kullanılması uygundur. Fazla kök budaması yapılmamalı, kök topunun en az üçte biri rahatsız edilmemelidir. Saksı değişimi işleminde kök budaması çokça yapıldıysa mevcut yıl içinde o ağaca stil çalışması gibi ağır işlemler mümkün olduğunca geciktirilmeli veya yapılmamalıdır. Ladinler için gücü belirleyen yapı kökleridir. Ne kadar çok ve güçlü kökü varsa o kadar sağlıklı ve güçlü olurlar.

Çoğaltma - Çelik yöntemiyle ya da tohumdan çoğaltılabilir. Havai köklendirme konusunda namları kötüdür. Tohumdan üretim en kolay üretim şeklidir. Çelikleme de üretim için zorlu bir yöntemdir.

İlaçlama - Ayda veya iki ayda bir ilaçlanmaları yıl boyu korunmalarını sağlayacaktır. Özellikle bit ve örümceklere yönelik insektisit ve akarisit kullanımı tavsiye edilir. Ladinlerde fungusit kullanımına oldukça dikkat etmek gerekir. Kuvvetli mantar öldürücüler ladinleri çok hızlı bir şekilde zehirleyerek öldürebilir. Uzmanından bilgi almadan ilaç kullanmamanız daha uygun olur. Ladinlerin topraklarındaki yararlı mikroorganizmaları canlı tutmak adına toprağa ilaç değdirilmemesi önemlidir.

Bu ağaç Walter Pall'e ait bir ladin bonsaidir. Sanatçının kişisel blogu üzerinden kopyalanmıştır.

anahtar kelimeler: "ladin bonsai bakımı", "bonsai sanatı", "bonsai nedir", "bonsai nasıl yapılır", "bonsai nasıl yaşar", "bonsaiye nasıl başlanır" "iğneli bonsai"

Bonsai Seika (bonsaiseika.com) sayfasında yayınlanan bütün yazılar birçok farklı kaynaktan derlenerek, yazarın sahip olduğu naçiz tecrübeler yazıya dökülerek hazırlanmıştır. İzinsiz ve onaysız kopyalanması, kaynak gösterilmeden alıntılanması yasaktır, emek hırsızlığıdır.

All the blog readings covered in Bonsai Seika (bonsaiseika.com) are the compilation of the information from various sources and the humble experiences of the author. It is not allowed to copy or cite without permission and citation. It is another form of plagiarism.