Kırmızıyı andıran gövde ve dal rengi, fıstık yeşiline çalan yaprak rengiyle bonsai severleri etkilemeyi başaran bu sukulent türünün bakımı diğer bonsailerden biraz farklıdır. Bonsai çalıştığımız birçok türde stres yaratacak işlemler afralara neredeyse etki etmez bile. Saksı değişimleri, kök budamaları, sert budamalar, tellemeler ve üst üste yapraksızlaştırmalar bile afraları kolayca öldüremez. Bu sebeple acemiler için çalışması çok keyifli ve hata kabul eden bir türdür diyebiliriz. Boyları 2 metreye kadar uzanan, Güney Afrika'ya özgün olan bu sukulent türleri suyu çok fazla sevmezler, soğuğa kesinlikle dayanıklı değillerdir.
Afralar odunsu gövdelerinden kolayca sürgün verebilirler. Sürgünlerin çok olduğu kısımlar çabucak kalınlaşıp odunlaşacaktır. Dolayısıyla kalınlaşmasını istediğiniz kısımlardaki dalları serbest gelişime bırakın. Uzamasını istediğiniz dalların üzerindeki yaprakları uç kısmında 4-5 yaprak kalana kadar keserseniz dallar hızla uzarlar. Uzamasını istemediğiniz dalları da istediğiniz uzunluktan budadığınızda budanan yerden yeni sürgünler verecek ve dallar çoğalacaktır.
Afralara şekil vermek için en uygun yöntem budamaktır. Telleme ile dallar kırılabilir ya da yapraklara zarar verilebilir. Yine de ince tel kullanılarak gevşek telleme ile kolayca şekil verilebilir. Ancak teller uzun süre ağaç üzerinde bırakılmamalıdır.
Konumlandırma - Genelde iç mekanda yetiştirilen Afra bonsailer eğer 10 C derecenin altında değilse ve tüm gün güneş alıyorsa dışarıda da yetiştirilebilir. Ev içerisinde özellikle güneye bakan cam kenarlarında tüm gün doğal ışık alacak şekilde yerleştirilmelidirler. Az ışığı tolere edebilirler ama yeterli ışıkta çok hızlı büyüyeceklerdir. Kesinlikle soğuktan korunmalıdırlar.
Sulama - Her sukulent gibi Afralar da yapraklarında su tutarlar. Dolayısıyla çok fazla sulama yaprakların kopup düşmesine sebep olacaktır. Ayrıca fazla sulamada kök sistemi de yeterli gelişim göstermeyecektir. Afra bonsainin yapraklarında hafif büzüşmeler olduğunda suya ihtiyacı olduğu anlaşılır. Sulamalar arasında toprağın kuruması önemlidir. Sonuç olarak gelişim döneminde Afra bonsailerin ihtiyaca binaen toprak tam kurudukça sulanması, kış aylarında ise 2 ya da 3 haftada bir sulanması yeterli olacaktır. Yapraklarının sulanması uygun değildir, zararlılar kolayca konuşlanabilir.
Gübreleme - Büyümesindeki en önemli etken ışıktır. Yeterli ışık sağlandığında gübre etkisinden daha fazla etki gösterecektir. Yine de ilkbahardan sonbaharın sonlarına kadar ayda iki kez yavaş salınımlı gübre uygulanabilir. Hızlı gelişim için sıvı gübre kullanılması daha uygun olacaktır. Ancak sıkı dallanma ve yapraklanma istendiği durumda organik gübreler daha etkili olacaktır.
Budama - Afralar budandıkça daha çok dallanacaktır. Büyüme mevsiminde istenilen kalınlığa ulaşmış dallar 2-4 yaprak bırakılacak şekilde budanabilir. Budanan yerler yeni sürgünler vererek büyümeye devam edecektir. Ayrıca Afralar aldıkları yaralardan da sürgün verebilirler. Dolayısıyla budanan yerlerine, açık yaralarına kesinlikle aşı/yara macunu sürülmemelidir. Eğer macun sürülürse gövdedeki su burada hapsolacak ve çürümeye sebep olacaktır.
Saksı Değiştirme - Her 2 yılda bir büyüme mevsiminde saksı değişimi yapılmalıdır. Çok iyi drenaja sahip toprak karışımı kullanılmalıdır. Su tutma kapasitesi düşük topraklar sukulentler için en ideal topraklardır. Köklerin tamamı topraktan arındırılabilir ve köklere sert budama yapılabilir. Uygun şartlar sağlandığında kolayca köklenecek ve gelişimine devam edecektir.
Çoğaltma - Çelik yöntemiyle kolayca çoğaltılabilirler. Kesilen dallar toprağa sokulup ilk gelişim görülünceye kadar fazla sulanmamalıdır. Başka bir yöntem de kesilen dalların su içine daldırılarak köklendirilmesidir. Çelik yöntemi ilkbahar-yaz aylarında uygulandığında en yüksek verim elde edilecektir.
İlaçlama - Her sukulent türü gibi koşnil istilasına açıktır. Yaprak altları sık sık kontrol edilip beyaz pamukçuk oluşup oluşmadığına bakılmalıdır. Pamukçuklar ağaca zarar vermeden ve etrafa saçılmadan temizlenmelidir. Baş edilemediğinde ilaç kullanılabilir. Sistemik ilaçlar kısa zamanda etki eder. Bazı ilaçlar tüm yaprakların dökülmesine sebep olabilir. Denenmeden uygulanması tavsiye edilmez.
anahtar kelimeler: "afra bonsai bakımı", "bonsai sanatı", "bonsai nedir", "bonsai nasıl yapılır", "bonsai nasıl yaşar", "bonsaiye nasıl başlanır"
Bonsai Seika (bonsaiseika.com) sayfasında yayınlanan bütün yazılar birçok farklı kaynaktan derlenerek, yazarın sahip olduğu naçiz tecrübeler yazıya dökülerek hazırlanmıştır. İzinsiz ve onaysız kopyalanması, kaynak gösterilmeden alıntılanması yasaktır, emek hırsızlığıdır.
All the blog readings covered in Bonsai Seika (bonsaiseika.com) are the compilation of the information from various sources and the humble experiences of the author. It is not allowed to copy or cite without permission and citation. It is another form of plagiarism.
Aslında bazı kaynaklarda Portulacaceae (semizotugiller) ailesine üye olarak gösteriliyor olsa da son modern sistematik yöntemleri olan moleküler analizlere dayanılarak Didiereaceae familyasına dahil edilmişlerdir.
Düzeltmeniz için teşekkür ederim. Ben de yazıyı güncelliyorum hemen.
Portulacaria afra Cactaceae (kaktüsgiller) familyasından değil de Didiereaceae familyasına ait sukkulent bir bitkidir. Bu nedenle güzel ve yararlı yazınıza bir küçük bilimsel düzeltme ile katkıda bulunmak istedim. İyi çalışmalar dilerim.